Standardy ochrony małoletnich

Standardy Ochrony Małoletnich (SOM) to zestaw zasad i procedur, które mają na celu ochronę małoletnich przed przemocą, krzywdzeniem i innymi zagrożeniami w placówkach i instytucjach, które pracują z dziećmi. Wdrożenie tych standardów jest obowiązkowe dla wielu podmiotów, takich jak szkoły, od 15 lutego 2024 roku, a ich celem jest zapewnienie bezpiecznego środowiska, określenie zasad reagowania na sytuacje kryzysowe oraz edukacja personelu i dzieci w zakresie bezpieczeństwa. 

Kluczowe elementy standardów ochrony małoletnich:

  • Bezpieczne środowisko: Tworzenie środowiska wolnego od jakiejkolwiek formy przemocy – fizycznej, psychicznej, słownej, a także seksualnej. 
  • Szanowanie godności i praw dziecka: Traktowanie dzieci z szacunkiem, uwzględnianie ich potrzeb, prawa do prywatności i przestrzeni osobistej. 
  • Edukacja personelu: Zapewnienie pracownikom wiedzy i umiejętności w zakresie identyfikacji i reagowania na symptomy krzywdzenia małoletniego. 
  • Procedury interwencyjne: Określenie jasnych zasad postępowania w przypadku podejrzenia, że dziecko doznaje krzywdy lub jest narażone na zagrożenie. 
  • Bezpieczne relacje: Wprowadzenie zasad dotyczących bezpiecznych relacji między personelem a dziećmi, w tym zakazu wchodzenia w niezgodne z prawem lub nadmiernie osobiste relacje. 
  • Zasady reagowania na incydenty: Określenie procedur raportowania i zgłaszania nieodpowiednich zachowań, a także udzielania wsparcia i pomocy małoletnim w sytuacjach trudnych. 
  • Edukacja małoletnich: Uczenie dzieci, jak unikać zagrożeń, chronić siebie oraz do kogo zwracać się o pomoc. 

Obowiązek wdrożenia: 

  • Ustawa z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich, zwana „ustawą Kamilka”, wprowadziła obowiązek wdrożenia standardów ochrony małoletnich.
  • Obowiązek ten dotyczy wszystkich podmiotów, w których małoletni przebywają lub mogą przebywać, w tym szkół, przedszkoli i innych placówek.
  • Standardy powinny zostać wdrożone do 15 sierpnia 2024 roku, a ich brak po tym terminie może skutkować konsekwencjami prawnymi dla dyrektora.
  • Standardy Ochrony Małoletnich — Oznacza to, że nie ma zgody na przemoc fizyczną lub psychiczną wobec dzieci. Podstawą naszych relacji jest szacunek.
  • STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH W PARAFII
  • PW. ŚWIĘTEJ TRÓJCY W ZAWICHOŚCIE
  • Preambuła
  • Niniejszy dokument stanowi realizację obowiązku prawnego dotyczącego wprowadzenia we wszelkich instytucjach, w których przebywają dzieci, standardów ich ochrony przed krzywdzeniem [ustawa z dnia 28 lipca 2023 roku o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2023 poz. 1606)]. Ten obowiązek jest realizowany przez Kościół, który jako jedna z pierwszych instytucji postanowił przyjąć i wdrożyć w swoich placówkach – również w parafiach – standardy ochrony dzieci przed przemocą. Ludzie Kościoła dokładają wszelkich starań, aby zapewnić bezpieczne i przyjazne środowisko, w którym dzieci są szanowane i doceniane. Niedopuszczalne jest bowiem stosowanie przez kogokolwiek wobec dziecka przemocy w jakiejkolwiek formie. Wszyscy jesteśmy więc zobowiązani do uczenia się rozpoznawania tych, którzy potrzebują pomocy i wsparcia oraz bezzwłocznego podejmowania działań w przypadku podejrzeń lub ujawnienia okoliczności, które mogą wskazywać, że dziecku zagraża lub dzieje się krzywda. Temu mają służyć poniższe standardy.
  • Słowniczek
  • Dziecko, małoletni – osoba poniżej 18 roku życia.
  • Proboszcz – prezbiter, któremu powierzono dekretem sprawowanie opieki duszpasterskiej nad powierzoną wspólnotą pod władzą biskupa diecezjalnego.
  • Parafia – określona wspólnota wiernych, utworzona na sposób stały w Kościele partykularnym, nad którą pasterską pieczę, pod władzą biskupa diecezjalnego, powierza się proboszczowi jako jej własnemu pasterzowi.
  • W zakresie przestrzegania standardów ochrony małoletnich z proboszczem zrównany jest administrator parafii lub osoba, której tymczasowo biskup diecezjalny powierzył troskę o parafię.
  • STANDARD 1
  • STWORZENIE I ZACHOWANIE BEZPIECZNEGO ŚRODOWISKA W PARAFII
  • W parafii pw. Świętej Trójcy został opracowany i wprowadzony w życie wewnętrzny dokument, w którym zawarta jest polityka ochrony przebywających tam dzieci i osób dorosłych  zgodnie z obowiązującymi standardami wyznaczonymi przez Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz innych ustaw z dn. 28 lipca 2023 r. – dw „Ustawa Kamilka”), jak i wskazania wynikające z Wytycznych Kościoła katolickiego w Polsce.
  •  W przygotowaniu wewnętrznego dokumentu uczestniczą zaangażowani świeccy, a także dzieci.
  •  W parafii działa Zespół ds. Prewencji oraz wyznaczona jest dw. osoba zaufania.
  •  Polityka ochrony dotyczy szczegółowych zasad bezpieczeństwa i sposobów ochrony przebywających tam dzieci i bezbronnych dorosłych, czyli:
  • ○ rekrutacji personelu i osób zaangażowanych duszpastersko w parafii;
  • ○ bezpiecznych relacji pomiędzy dorosłymi zatrudnionymi i pomagającymi dusz- pastersko w parafii a dziećmi i bezbronnymi dorosłymi;
  •  ○ bezpiecznych relacji pomiędzy rówieśnikami; ○ bezpiecznego korzystania z Internetu i mediów elektronicznych;
  • ○ zasady ochrony wizerunku i danych osobowych;
  • ○ sposobu reagowania w parafii na przypadki podejrzenia, że dziecko doświadcza przemocy fizycznej, psychicznej czy seksualnej i zasad prowadzenia rejestru interwencji;
  • ○ pomocy osobom pokrzywdzonym.
  • 5.  Standardy ochrony są dostępne w parafii i podane do publicznej wiadomości (wywieszone w gablocie parafialnej)
  • STANDARD 2
  • WERYFIKACJA, DELEGOWANIE I EDUKACJA KAPŁANÓW, OSÓB KONSEKROWANYCH I ŚWIECKICH PRACUJĄCYCH Z DZIEĆMI I Z OSOBAMI BEZBRONNYMI W PARAFII
  • 1.Do obowiązków proboszcza należy wdrażanie w życie standardów ochrony małoletnich.
  • 2.O każdej osobie zaangażowanej w parafii i mającej kontakt z dziećmi w obszarze związanym z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez dzieci, lub z opieką nad dziećmi proboszcz uzyskuje dane z Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym (https://arch-bip. ms.gov.pl/pl/rejestry-i-ewidencje/rejestr-sprawcow-przestepstw-na-tle-seksualnym/).
  • 3.Przed nawiązaniem z osobą stosunku pracy lub przed dopuszczeniem osoby do innej działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich lub z opieką nad nimi, pracodawca lub inny organizator takiej działalności organizator uzyskuje informacje, czy dane osoby, o której mowa w ust. 1, są zamieszczone w Rejestrze z dostępem ograniczonym lub w Rejestrze osób, w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w Rejestrze.
  • 4.W przypadku osób mających krótkotrwały kontakt z dziećmi na terenie parafii uzyskanie takiej informacji jest zalecane, chociaż nie stanowi to obowiązku prawnego. W takim przypadku należy jednak najpierw uzyskać zgodę osoby objętej takim sprawdzeniem.
  • 5.Przed nawiązaniem stosunku pracy lub przed dopuszczeniem osoby do działalności (np. wolontariackiej) związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez dzieci, lub z opieką nad nimi proboszcz ma obowiązek uzyskania od tej osoby informacji z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie przestępstw określonych w rozdz. XIX k.k. (przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu) i XXV k.k. (przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajowości) oraz w zakresie art. 189a k.k. (handel ludźmi), art. 207 k.k. (znęcanie się nad osobą najbliższą lub pozostającą w stosunku zależności) oraz przestępstw z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.
  • 6. Jeśli kandydat posiada obywatelstwo inne niż polskie wówczas powinien przedłożyć również informację z rejestru karnego państwa, którego jest obywatelem, uzyskiwaną do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z małoletnimi, bądź informację z rejestru karnego, jeżeli prawo tego państwa nie przewiduje wydawania informacji dla wyżej wymienionych celów.
  • 7. Jeżeli prawo państwa, z którego ma być przedłożona informacja o niekaralności nie przewiduje wydania takiej informacji lub nie prowadzi rejestru karnego, wówczas kandydat składa, pod rygorem odpowiedzialności karnej, oświadczenie o tym fakcie wraz z oświadczenie, że nie był prawomocnie skazany oraz nie wydano wobec niego innego orzeczenia, w którym stwierdzono, iż dopuścił się takich czynów zabronionych oraz że nie ma obowiązku wynikającego z orzeczenia sądu, innego uprawnionego organu lub ustawy, stosowania się do zakazu zajmowania wszelkich lub określonych stanowisk, wykonywania wszelkich lub określonych zawodów albo działalności, związanych z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich, lub z opieką nad nimi (Wzór oświadczenia stanowi Załącznik nr 1).
  • Osoba zatrudniona w parafii pw. Świętej Trójcy w Zawichoście ma obowiązek zapoznać się ze Standardami ochrony małoletnich obowiązujących w parafii i przedłożyć oświadczenie (Wzór oświadczenia stanowi Załącznik nr 2).
  • 8.Proboszcz parafii powołuje osobę zaufaną i Zespół ds. Prewencji (należy do niego również tzw. osoba zaufana). Wskazane jest, aby były to cieszące się zaufaniem osoby świeckie, odpowiednio przeszkolone i kompetentne, które będą wiedziały, jakie działania w danej sytuacji są stosowne i konieczne. Osoby te ściśle współpracują z proboszczem miejsca, osobami odpowiedzialnymi w diecezji za prewencję oraz z delegatem/delegatką ds. ochrony dzieci i młodzieży. Nie mogą być to osoby uwikłane w lojalność środowiskową lub w konflikt interesów. Odpowiadają za wprowadzenie standardów oraz uczestniczą w szkoleniach zgodnie z zasadami wskazanymi przez diecezję, do której parafia należy.
  • Członkowie Zespołu do spraw prewencji w parafii pw. Świętej Trójcy:ks. Mieczysław Kata – przewodniczący zespołu do spraw prewencji, Marta Maziarska – osoba zaufana, Anna Stępień – osoba odpowiedzialna za Standardy, Edyta Rębiś – osoba odpowiedzialna za interwencje
  • 9.Proboszcz parafii powołuje osobę zaufaną, do której należy przyjmowanie zgłoszeń dotyczących nierespektowania standardów. Osoba zaufana nie może na własną rękę podejmować działań służących wyjaśnieniu podejrzeń i zarzutów lub weryfikacji zgłaszanych faktów. Obowiązuje ją zasada poufności(Wzór oświadczenia o zachowaniu poufności informacji powziętych w procesie postępowania w sprawie krzywdzenia dziecka oraz przetwarzanych danych osobowych stanowi Załącznik nr 3). Powinna to być osoba faktycznie budząca zaufanie, posiadająca tzw. kompetencje miękkie, predysponujące ją do kontaktu z osobami skrzywdzonymi.
  • Osoba zaufana w parafii pw. Świętej Trójcy: Marta Maziarska (kontakt tel. 665 306 552)
  • 10.Osobą odpowiedzialną bezpośrednio za interwencję w przypadku zaistnienia przemocy jest zarządca placówki, w tym wypadku proboszcz parafii. Powinien czynić to we współpracy z wymienionymi wyżej kompetentnymi osobami a w szczególności z osobą odpowiedzialną za prewencje – Edytą Rębiś..
  • 11.Wszelka działalność dotycząca ochrony oraz interwencji i pomocy musi być dokumentowana (Wzór notatki służbowej z przyjęcia zgłoszenia przemocy stanowi Załącznik nr 4; Wzór wniosku o wgląd w sytuację rodzinną dziecka stanowi Załącznik nr 4a).Wpisów w rejestrze zdarzeń dokonują osoby bezpośrednio zaangażowane w daną aktywność, ale za bezpieczne przechowywanie notatek odpowiedzialny jest proboszcz. Rejestr prowadzi się zgodnie z zasadami ochrony danych wrażliwych.
  • 12.Wszyscy zaangażowani w działalność parafii powinni:
  • 12.1.czuwać nad własną dojrzałością emocjonalną, psychiczną, duchową;
  • 12.2.starać się o dobór żywo wierzących, rzetelnych, zweryfikowanych
  • i odpowiednio przeszkolonych osób do pełnienia funkcji animatorów, wychowawców itd.;
  • 12.3.wspierać dzieci w ich rozwoju ku dojrzałości;
  • 12.4.dbać o respektowanie zasad kultury (wobec dzieci i między nimi);
  • 12.5.czuwać nad równym traktowaniem wszystkich dzieci, z uwzględnieniem ich szczególnych potrzeb i osobistych uwarunkowań;
  • 12.6.dbać o przestrzeganie prawa do nienaruszalności cielesnej i prywatności;
  • 12.7.organizować działania duszpasterskie w miejscach bezpiecznych;
  • 12.8.utrzymywać możliwie żywy i transparentny kontakt z rodzicami dzieci;
  • 12.9.dbać o przestrzeganie zasad prywatności i ochrony wizerunku oraz danych osobowych dzieci.
  • STANDARD 3
  • SPOSÓB REAGOWANIA NA OSKARŻENIA LUB NIEWŁAŚCIWE ZACHOWANIA
  • W przypadkach przemocy fizycznej bądź seksualnej wobec małoletniego, gdy sprawcą jest osoba dorosła lub dziecko, należy zgłosić ten fakt zgodnie z prawem do organów ścigania lub/ oraz do delegata właściwej instytucji kościelnej.
  • Gdy sprawa dotyczy niewłaściwego wobec małoletnich zachowania osób świeckich zatrudnionych w parafii bądź wolontariuszy, sprawę należy zbadać i podjąć adekwatne kroki w zależności od tego, czego dotyczyło to zachowanie. Każdorazowo należy podjąć z tą osobą rozmowę i jeśli zajdzie taka potrzeba, to okresowo lub stale wycofać ją z posługi w parafii.
  • Jeśli niewłaściwe zachowanie dotyczy dziecka, należy o tym zawiadomić jego rodziców i wraz z nimi podjąć odpowiednie działania.
  • Jeśli sprawa dotyczy niewłaściwych zachowań dzieci wobec siebie nawzajem, należy niezwłocznie zawiadomić rodziców dzieci i wraz z nimi podjąć odpowiednie działania.
  • Osoby odpowiedzialne, o których w standardzie 1 nr 8, za przyjmowanie zgłoszeń współpracują z proboszczem.
  • Każda informacja o niewłaściwym zachowaniu powinna być traktowana poważnie, gdyż jest działaniem prewencyjnym.
  • Jeśli jakakolwiek osoba dorosła zaangażowana w pracę duszpasterską w parafii dowie się od dziecka, że doświadcza ono przemocy, powinna pamiętać o art. 304 k.p.k. mówiącym, że każdy, kto dowie się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub policję.
  • STANDARD 4
  • ZAPEWNIENIE OPIEKI I WSPARCIA MAŁOLETNIEMU PO UJAWNIENIU KRZYWDZENIA
  • Małoletni, który mówi o doświadczanej przez siebie krzywdzie, powinien zostać przyjęty z szacunkiem i uważnie wysłuchany.
  • Skrzywdzony małoletni, jego rodzice i opiekunowie prawni powinni otrzymać informację o możliwych formach pomocy, z której mogą skorzystać na terenie parafii lub poza nią. Osoby poszkodowane nie powinny być obarczane kosztami udzielanej im pomocy.
  • Troska duszpasterska wobec skrzywdzonego małoletniego i jego bliskich polega m.in. na życzliwym wysłuchaniu i pomocy w odbudowaniu jej więzi z Bogiem i zaufania do Kościoła. Organizowana jest w porozumieniu z diecezjalnym duszpasterzem ds. pomocy duchowej osobom skrzywdzonym.
  • Jeśli skrzywdzony małoletni należał do jakiejś grupy parafialnej, również inni uczestnicy tej grupy powinni otrzymać pomoc duszpasterską i ewentualnie psychologiczną.
  • Parafianie powinni być we właściwy sposób poinformowani o tym, co się wydarzyło oraz otrzymać stosowną pomoc. Należy przy tym zachować zasadę ochrony dobrego imienia wszystkich zaangażowanych w wydarzenia.
  • Jeśli zgłoszenie dotyczy przestępstwa określonego w prawie karnym
    i/lub kanonicznym, osoba przyjmująca zgłoszenie postępuje zgodnie z procedurami państwowymi i/lub zawartymi w Wytycznych KEP.
  • Jeśli zgłoszenie dotyczy innej krzywdy czy niewłaściwego zachowania, osoba zgłaszająca otrzymuje informację o podjętych w sprawie krokach.
  • Wszelkie działania i uzyskane informacje objęte są zasadą poufności, ale osoby skrzywdzonej nie wolno zobowiązywać do zachowania tajemnicy.
  • STANDARD 5
  • SPOSÓB POSTĘPOWANIA Z OSKARŻONYMI O WYKORZYSTANIE SEKSULANE I PRZEMOC
  • 1.Do parafii mogą należeć osoby, które są oskarżone o różne przestępstwa bądź mają wyrok w zawieszeniu, lub też wróciły do środowiska po odbytym wyroku. Nie powinny one pracować z dziećmi, natomiast powinny zostać objęte pomocą duszpasterską.
  • 2. W sytuacji, gdy oskarżonym jest dziecko, należy współpracować z jego rodzicami lub opiekunami prawnymi w takim zakresie, w jakim jest to możliwe i potrzebne. Ich również dobrze jest otoczyć opieką duszpasterską.
  • 3.W sytuacji, gdy osobą oskarżoną jest kapłan lub osoba konsekrowana, należy zastosować się do wskazań uzyskanych od biskupa miejsca lub przełożonych. Wobec takiej osoby powzięte zostają kroki przewidziane przez Wytyczne KEP.
  •  4. Gdy osobą oskarżoną jest świecki pracownik lub wolontariusz parafialny, należy odsunąć taką osobę od podejmowanej pracy na czas wyjaśnienia sprawy lub do czasu decyzji prokuratury oraz objąć ją opieką duszpasterską.
  • 5. W procesie wyjaśniania sprawy oraz w podawaniu informacji należy również zadbać o zachowanie ochrony dobrego imienia domniemanego sprawcy.
  •  6. W przypadku zaistnienia fałszywego oskarżenia, jeśli zarzuty nie zostaną potwierdzone, a oskarżenie znane było osobom postronnym, należy przekazać im informację o niewinności oskarżonego w formie komunikatu biskupa miejsca lub delegata.
  • STANDARD 6
  • ZASADY CHRONIĄCE W OBSZARZE PARAFIALNYM
  • Zasady bezpiecznych relacji pomiędzy dziećmi
  • Parafia pw. Świętej Trójcy w Zawichoście jest miejscem zapewniającym bezpieczeństwo dzieciom także w grupie rówieśniczej. Kierując się wartościami wypływającymi z Ewangelii, staramy się wpoić naszym parafianom postawę szacunku wobec każdego człowieka – dzieci i dorosłych. Pragniemy, by w relacjach międzyludzkich bliska była im ewangeliczna zasada: „Wszystko więc, co chcielibyście, żeby wam ludzie czynili, i wy im czyńcie” (Mt 7,12a).
  • Zasady bezpiecznych relacji między dziećmi poznali wszyscy pracownicy i współpracownicy parafii, dzięki czemu mogą oni umiejętnie i adekwatnie do zaistniałej sytuacji reagować na każde niewłaściwe zachowanie czy przemoc. Również dzieci powinny przestrzegać poniższego kodeksu podczas spotkań w parafii i poza nią, w kontakcie bez pośrednim i wirtualnym. Kodeks zachowań został opracowany z udziałem dzieci. Ewaluacja i weryfikacja zasad bezpiecznych relacji pomiędzy dziećmi odbywać się będzie co dwa lata, a także po każdej sytuacji kryzysowej, jeśli w parafii podjęta zostanie interwencja z powodu krzywdzenia rówieśniczego. Zmiana treści zasad bezpiecznych relacji między dziećmi jest możliwa w każdym momencie na ich wniosek i z ich udziałem.
  • 1.Równe traktowanie i szacunek dla każdej osoby
  • • Traktuj innych tak, jak chcesz, aby inni traktowali Ciebie.
  • • Pamiętaj, że każda osoba jest kimś wyjątkowym i szczególnie obdarowanym przez Boga. Należą się jej szacunek i troska o jej dobro.
  • • Bądź tolerancyjny – szanuj odmienny wygląd, przekonania, poglądy i cechy koleżanek/kolegów.
  • • Pamiętaj, że przez różnorodność wzajemnie się ubogacamy.
  • • Masz prawo do zabawy i relacji z każdym dzieckiem, ale pamiętaj, że nie zawsze inne dziecko ma chęć do kontaktu z Tobą w danym momencie. Uszanuj to.
  • • Zachowaj otwartość i bądź wrażliwy na wszystkie osoby, nawet jeśli nie należą do grona Twoich najbliższych przyjaciół. Nie wykluczaj ich ze wspólnych działań, rozmów i szkolnych aktywności.
  • 2.Zasady komunikacji między dziećmi
  • • Zachowuj życzliwość i szacunek wobec koleżanek/kolegów.
  • • Pamiętaj, że każdy ma prawo do wyrażania swojego zdania, myśli i przekonań, o ile nie naruszają one dobra innych osób.
  • • Słuchaj innych, gdy mówią. Nie przerywaj innym, gdy się wypowiadają.
  • • Zachowuj kulturę słowa w każdej sytuacji.
  • • Stosuj formy grzecznościowe.
  • • Pytaj o zgodę na kontakt fizyczny (przytulenie, pogłaskanie).
  • 3.Szacunek dla cudzej własności, prywatności i przestrzeni
  • • Szanuj rzeczy osobiste i mienie innych osób.
  • • Zapytaj, jeśli chcesz pożyczyć od kogoś jakąś rzecz.
  • • Nie przeglądaj prywatnych rzeczy innych osób bez ich zgody. Każdy ma prawo do prywatności.
  • • Nie rób zdjęć, nie nagrywaj ani nie rozpowszechniaj wizerunku kolegów/koleżanek i innych osób bez ich wyraźnej zgody.
  • • Pamiętaj, że każdy ma prawo do przestrzeni osobistej. Jeśli inna osoba potrzebuje chwili samotności, uszanuj to. Naruszanie tej przestrzeni może rodzić konflikty.
  • 4.Zakaz stosowania przemocy w jakiejkolwiek formie
  • • Nie stwarzaj sytuacji, w których ktoś czułby się celowo pomijany, izolowany.
  • • Nie stosuj przemocy fizycznej. Szturchanie, popychanie, kopanie czy siłowe przy- trzymywanie kolegi/koleżanki naruszają jego/jej integralność fizyczną.
  • • Szanuj przestrzeń intymną kolegów/koleżanek. Nigdy nie dotykaj ich w sposób, który może być uznany za nieprzyzwoity lub niestosowny.
  • • Nie wyśmiewaj, nie obgaduj, nie ośmieszaj, nie zawstydzaj, nie upokarzaj, nie lekceważ i nie obrażaj kolegów/koleżanek.
  • • Nie wypowiadaj się w sposób obraźliwy o rodzicach kolegów/koleżanek.
  • • Nie zwracaj się w sposób wulgarny do innych.
  • • Pamiętaj, że żarty są wtedy żartami, kiedy nikt z ich powodu nie cierpi. Jeśli tak jest, natychmiast zakończ taką zabawę słowną.
  • • Nie narażaj siebie i innych uczniów na sytuacje zagrażające życiu i zdrowiu fizycznemu czy psychicznemu.
  • • Nie wyrażaj negatywnych, prześmiewczych komentarzy na temat zachowania, pracy, wyglądu kolegów/koleżanek.
  • • Nie zabieraj rzeczy należących do innych bez ich zgody
  • 5.Szacunek w kontaktach internetowych i zakaz cyberprzemocy
  • • Szanuj innych i traktuj ich tak, jak chcesz, by traktowali Ciebie – dotyczy to wszystkich typów Twojej aktywności w sieci. Po drugiej stronie ekranu jest drugi człowiek.
  • • Pamiętaj, że cyberprzemoc często zaczyna się od dw. „niewinnych żartów”. Nie każdy ma takie samo poczucie humoru. Uważaj na to, co piszesz i co publikujesz, w Internecie nic nie ginie. W świecie wirtualnym łatwo poruszyć lawinę wzajemnych niechęci, co może doprowadzić do konkretnej formy przemocy.
  • • Nie udostępniaj kontaktów do innych osób (telefonicznych, mailowych) bez ich zgody.
  • • Dbaj o swój oraz innych wizerunek w sieci – nie publikuj wrażliwych danych, powierzonych ci informacji oraz zdjęć i filmów ośmieszających innych. Szanuj ich prywatność.
  • • Chroń intymność swoją i innych. Nie wysyłaj i nie udostępniaj zdjęć lub filmów, które by ją naruszały.
  • • Sprzeciwiaj się hejtowi, sam nie publikuj obrażających i agresywnych komentarzy oraz reaguj, gdy zauważysz, że ktoś jest poniżany w Internecie. Nie przesyłaj dalej ośmieszających wiadomości. Zgłoś takie działania odpowiednim osobom.
  • • Nie prowokuj innych do niepotrzebnych, nieuzasadnionych kłótni. Trolling, świadome poniżanie, nękanie i zaczepki są zachowaniami niedopuszczalnymi.
  • • Nie wykluczaj swoich rówieśników z grup w mediach społecznościowych z powodu swoich prywatnych niechęci.
  • • Nie podszywaj się w Internecie pod inne osoby. Takie zachowanie w cyberprzestrzeni jest kradzieżą tożsamości. To jest przestępstwo.
  • • Jeżeli zauważysz, że ktoś nie wylogował się ze swojego konta, nie wykorzystuj tej sytuacji do działań, które przyniosłyby mu szkodę, ale życzliwie poinformuj go o jego nieuwadze.
  • • Pamiętaj, że groźby, pomówienia, nawoływanie do nienawiści, prześladowanie, ośmieszanie w cyberprzestrzeni także są karalne. Twoje działania w sieci nie są anonimowe.
  • 6.Sposoby pokojowego rozwiązywania konfliktów
  • • Wycisz się, uspokój, zatrzymaj niepotrzebną kłótnię, zanim stracisz nad sobą kontrolę. Zastanów się, co chcesz osiągnąć. Jeśli to możliwe, podejmij spokojną rozmowę z drugą stroną.
  • • Umów się na rozmowę w bardziej stosownych warunkach, w ten sposób zyskasz czas na konstruktywny dialog.
  • • Powiedz, co według Ciebie jest problemem, co przyczyną nieporozumienia, czego oczekujesz.
  • • Słuchaj drugiej osoby. Dopytaj o jej odczucia i oczekiwania. Podsumuj to, co usłyszałaś/usłyszałeś dla upewnienia się, czy dobrze zrozumiałeś/zrozumiałaś jej komunikat.
  • • Upewnij się, że Twój rozmówca powiedział wszystko odnośnie do swoich odczuć.
  • • Wspólnie wymyślcie rozwiązanie satysfakcjonujące obie strony.
  • • Jeśli nie uda się Wam dojść do porozumienia, poproś o pomoc osobę dorosłą, aktualnego opiekuna grupy. Porozmawiaj o tym z Twoimi rodzicami. Nie rozwiązuj konfliktu samodzielnie.
  • • Nie bądź obojętny, gdy komuś dzieje się krzywda. Zawsze poinformuj o tym osobę dorosłą.
  • Zasady chroniące w kontakcie bezpośrednim
  • Wszystkie spotkania z dziećmi na terenie parafii powinny być organizowane
    w miejscach oficjalnych, ogólnodostępnych i do tego przygotowanych.
  • Nie można przebywać z dzieckiem sam na sam w warunkach odizolowanych. Jeżeli dobro dziecka wymaga indywidualnego spotkania, nie może się ono odbywaćw sekrecie (zalecane powiadomienie rodziców lub proboszcza) i w warunkach odizolowanych. Osoba przeprowadzająca spotkanie powinna zatroszczyć sięo transparentność (np. przeszklone lub uchylone drzwi pomieszczenia, które nie mogą być zamknięte na klucz, obecność innych osób w bezpośrednim pobliżu, powiadomienie innych osób o spotkaniu itp.). Indywidualnych spotkań z dziećmi nie wolno w nieroztropny sposób mnożyć ani przedłużać. Spotkania takie nie powinny odbywać się w późnych godzinach wieczornych (po godz. 20.00 lub nocą).
  • Dzieci nie mogą przebywać w parafialnych pomieszczeniach mieszkalnych bez opieki rodzica lub opiekuna prawnego. Nie powinny też towarzyszyć duszpasterzom w miejscach lub w sprawach niezwiązanych ze sprawowaniem posługi lub formacją.
  • Dzieci powinny zawsze pozostawać pod opieką osoby dorosłej. Podczas pełnienia funkcji wychowawczych opiekunowie nie mogą pozostawać pod wpływem alkoholu lub substancji psychoaktywnych ani przyjmować ich w obecności dzieci.
  • Dzieci na terenie parafii nie mogą przebywać pod wyłączną opieką innego dziecka, chyba że inaczej stanowią regulaminy stowarzyszeń i ruchów duszpasterstwa pozaparafialnego, w tym wypadku stosuje się standardy opracowane przez te grupy. Osoby te powinny być odpowiednio uformowane, przygotowane i pełnić posługę pod okiem dorosłych.
  • Jeśli spotkania formacyjne, np. przygotowanie do bierzmowania, odbywają się
    w domach wybranych rodzin, również muszą być przeprowadzane w grupie, nigdy indywidualnie.
  • Zakazuje się przewożenia dzieci prywatnymi samochodami, zwłaszcza w pojedynkę, bez wiedzy i wyraźnej zgody rodziców lub opiekunów prawnych.
  • Niestosowne jest skracanie dystansu przez przechodzenie na „ty” osoby dorosłej z dzieckiem.
  • W prywatne życie dziecka wolno ingerować tylko w takim wymiarze, w jakim wymaga tego konkretny problem.
  • W przypadku konieczności podjęcia rozmów na temat seksualności należy wykazać się delikatnością i roztropnie rozeznać, czy takiej rozmowy nie powinien przeprowadzić specjalista.
  • W obecności dzieci nie wolno wypowiadać treści i żartów o podtekście seksualnym. Zabronione jest prezentowanie dzieciom treści obscenicznych, erotycznych, pornograficznych lub mających podtekst seksualny, zawierających sceny brutalnej przemocy bądź nieodpowiednich do wieku i wrażliwości odbiorców w jakikolwiek sposób i za pomocą jakiegokolwiek urządzenia.
  • Niedozwolone jest stosowanie przemocy fizycznej oraz psychicznej, takiej jak: poniżanie, upokarzanie, ośmieszanie, dokuczanie, szykanowane, znęcanie się itp., zarówno w bezpośrednich kontaktach, jak i za pośrednictwem mediów społecznościowych.
  • Każdy przypadek przemocy fizycznej, psychicznej (emocjonalnej) czy seksualnej pomiędzy dziećmi wymaga natychmiastowej reakcji ze strony opiekunów.
  • Nie wolno dotykać dzieci wbrew ich woli ani w sposób nieadekwatny do relacji duszpasterskich lub wychowawczych.
  • Zachowaniami niedozwolonymi są:
  • 15.1.wszelkie formy okazywania niechcianej czułości;
  • 15.2.dotykanie piersi, pośladków, genitaliów i ich okolic (choćby przez bieliznę lub odzież);
  • 15.3.pocałunki;
  • 15.4.mocne i zamykające uściski, uniemożliwiające przerwanie kontaktu;
  • 15.5.klepanie po pośladkach, udach, kolanach, głowie;
  • 15.6.łaskotanie lub mocowanie się w dużej bliskości cielesnej;
  • 15.7.masaże;
  • 15.8.sadzanie na kolanach;
  • 15.9.kładzenie się lub spanie obok;
  • 15.10.ocieranie się;
  • 15.11.seksualizacja i seksizm;
  • 15.12.różne formy poniżania oraz mobbing;
  • 15.13.używanie wulgaryzmów.
  • Zachowania właściwe w naszym kręgu kulturowym:
  • 16.1.uścisk dłoni lub delikatne objęcie, przytulenie, pocałunki w policzek;
  • 16.2.delikatne poklepanie po ramionach lub plecach jako wyraz akceptacji wsparcia, pocieszenia;
  • 16.3.dotyk ramion, rąk czy barku jako wyraz bliskości;
  • 16.4.trzymanie się za ręce w czasie np. zabawy lub dla uspokojenia wzburzenia emocjonalnego;
  • 16.5.trzymanie za ręce dzieci w czasie spaceru;
  • 16.6.siadanie w pobliżu małych dzieci;
  • 16.7.podnoszenie lub trzymanie na rękach dzieci do ok. 3. roku życia;
  • 16.8.przytulanie i branie na kolana małych dzieci za zgodą ich rodziców i najlepiej w ich obecności;
  • 16.9.dzieciom nie wolno robić zdjęć lub filmować bez ich zgody. Nie wolno upubliczniać zdjęć, filmów z udziałem dzieci bez pisemnej zgody ich rodziców lub opiekunów prawnych, z wyjątkiem zdjęć dużych grup w miejscach publicznych w związku z informowaniem o wydarzeniach;
  • 16.10.zabrania się częstowania dzieci tytoniem, alkoholem i innymi substancjami psychoaktywnymi, posiadania środków niedozwolonych przez prawo.
  • Nie wolno również tolerować ich posiadania oraz zażywania przez dzieci.
  • Zasady ochrony dotyczące wyjazdów
  • 1. Zachęca się do pełnej transparentności w organizowaniu spotkań z dziećmi.
  • Na początku roku formacyjnego w parafii należy:
  • 1.1.zapoznać rodziców lub opiekunów prawnych dzieci z harmonogramem prowadzonych spotkań;
  • 1.2.zadbać o wyrażenie przez nich zgody w formie pisemnej na udział
  • w spotkaniach;
  • 1.3.ustalić zasady odbioru dzieci;
  • 1.4.ustalić zasady komunikacji elektronicznej z dziećmi.
  • 2.Wszystkie formy zorganizowanego czasu, a w sposób szczególny wypoczynku dzieci powinny być realizowane zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.
  • 3.Na wyjazdy grupowe należy uzyskać pisemną zgodę rodziców lub opiekunów prawnych, po uprzednim zapoznaniu ich z ramowym planem działania i zasadami jego organizacji (regulaminem). Podczas wyjazdu rodzice lub opiekunowie prawni mają prawo do kontaktu ze swoim dzieckiem oraz z jego opiekunem.
  • 4.Podczas wyjazdów parafialnych opiekunowie nie powinni nocować w tym samym pomieszczeniu co podopieczni. W sytuacji szczególnej, wymagającej od opiekuna pozostania w nocy w pomieszczeniu z wychowankiem, powinien on o tym fakcie zawiadomić inną osobę dorosłą, kierownika wyjazdu oraz, jeśli to możliwe, rodzica lub opiekuna prawnego wychowanka. Jeśli wyjazd przewiduje noclegi zbiorowe, organizator zawiera informację na ten temat w regulaminie. Szczególnie zadbać należy o ochronę dzieci w toaletach, łazienkach, przebieralniach czy szatniach.
  • Zasady ochrony dotyczące kontaktów przez media oraz udostępniania z Internetu
  • 1.Jeśli zachodzi konieczność kontaktu z dzieckiem w środowisku cyfrowym, dozwolonym środkiem jest służbowy komunikator lub służbowy e-mail. Nie należy wysyłać żadnych wiadomości do osób małoletnich po godz. 22.00. Wyjątek stanowi sytuacja, w której, za zgodą rodziców lub opiekunów prawnych, wysyłana jest wiadomość adresowana do grupy osób.
  • 2.Parafie, które zapewniają dzieciom dostęp do Internetu, powinny wdrożyć środki bezpieczeństwa uniemożliwiające dostęp do treści stanowiących zagrożenie dla ich prawidłowego rozwoju. Na urządzeniach umożliwiających dostęp do Internetu powinno być zainstalowane i aktualizowane oprogramowanie filtrujące treści, zaś korzystanie z Internetu powinno być monitorowane przez wyznaczoną osobę przynajmniej w sposób umożliwiający ustalenie, kto, kiedy i z jakich treści korzystał (np. indywidualne konta dla wszystkich użytkowników). Szczegółowe zasady korzystania z Internetu powinny być zawarte w stosownym regulaminie.
  • Inne zasady
  • 1.Sakrament pokuty i pojednania, a także spotkania związane z modlitwą lub towarzyszeniem duchowym powinny odbywać się w miejscach do tego wyznaczonych (konfesjonał lub miejsce osobne, ale widoczne). Jeśli nie można zachować tej zasady (np. w czasie wakacji, pielgrzymki czy przy spowiedzi osoby chorej czy z niepełnosprawnością), należy zadbać o to, by spowiednik i penitent byli dostępni (drzwi pomieszczenia nie mogą być zamknięte na klucz) lub widoczni dla innych osób (np. przeszklenia w drzwiach, uchylone drzwi do pomieszczenia).
  • 2.Do udziału w wizytach duszpasterskich (kolęda) należy zapraszać tylko takie osoby (służba liturgiczną, organista, zakrystianin, kościelny), które wykazują się odpowiednią dojrzałością np. w obszarze zachowania dyskrecji. Należy zadbać, aby niepełnoletni członkowie Służby Liturgicznej nigdy nie pozostawali bez opieki duchownego.
  • STANDARD 7
  • EDUKACJA DZIECI ORAZ OSÓB BEZBRONNYCH W OCHRONIE SWOICH GRANIC
  • „Edukacja to szczepionka na przemoc” przekonywał Edward James Olmos. Zapobieganie sytuacjom sprzyjającym wykorzystaniu odbywa się również poprzez kształtowanie świadomości dzieci. W parafii istnieje możliwość zadbania o taką edukację. Szkolenia,np. w konwencji warsztatów, powinny prowadzić osoby odpowiednio do tego przygotowane. Powinny one obejmować formację dzieci do reagowania poprzez asertywne zachowanie oraz informowanie odpowiednich osób dorosłych w sytuacjach, w których są świadkami lub doświadczają od dorosłych albo innych dzieci jakiejkolwiek krzywdy (fizycznej, seksualnej, słownej, emocjonalnej itd.), takiej jak np.:
  • pozostawianie dzieci bez opieki;
  • okazywanie niechcianej czułości;
  • próby nawiązywania kontaktu w miejscach odosobnionych;
  • epatowanie nagością oraz zapraszanie, zwłaszcza indywidualnie, do miejsc takich jak np. sauna;
  • przekraczanie granic nienaruszalności cielesnej;
  • zbyt intensywne dążenie do osobistego kontaktu;
  • infantylne zachowania opiekunów;
  • prowokacja i wciąganie w sytuacje dwuznaczne;
  • prezentowanie nieodpowiednich i wulgarnych treści (zwłaszcza materiałów
    o charakterze erotycznym, pornograficznym, obrazujących przemoc lub
    w inny sposób przyczyniających się do dyskomfortu)
  • nadmierne i indywidualne obdarowywanie prezentami i inne formy faworyzowania;
  • brak empatii i wrażliwości na potrzeby dzieci;
  • proponowanie, używanie alkoholu lub środków psychoaktywnych itp. lub   bycie pod ich wpływem.
  • STANDARD 8
  • SZKOLENIE I STAŁE WSPARCIE DLA OSÓB ZAJMUJĄCYCH SIĘ PROFILAKTYKĄ
  • Wszyscy pracownicy i wolontariusze w parafii otrzymują potrzebną im wiedzę
    o standardach przyjętych i obowiązujących w parafii – kodeksie zachowań, procedurach związanych z interwencją i zgłoszeniem. Szkolenie może prowadzić osoba odpowiedzialna w parafii za prewencję.
  • Pracownicy i wolontariusze pełniący funkcje wychowawcze lub formacyjne dodatkowo otrzymują potrzebną wiedzę dotyczącą:
  • 2.1.rodzajów przemocy (w tym przemocy rówieśniczej);
  • 2.2.rozpoznawania oznak przemocy (w tym wykorzystania seksualnego);
  • 2.3.strategii działania sprawców przemocy (w tym przemocy seksualnej);
  • 2.4.rozmowy z dzieckiem/nastolatkiem/osobą bezbronną na temat krzywdy;
  • 2.5.rozmowy z dorosłymi (gdy ktoś pracuje z grupą dorosłych) dotyczącą przemocy;
  • 2.6.zagrożeń i ochrony przed szkodliwymi treściami w Internecie;
  • 2.7.innych zaleceń obowiązujących w danej placówce/miejscu duszpasterskim.
  • Każda osoba pracująca z dziećmi powinna otrzymać zaświadczenie o udziale
    w szkoleniu.
  • Każda osoba pracująca z dziećmi co dwa lata uczestniczy w jednodniowym szkoleniu z zakresu prewencji. Treść tych szkoleń przygotowana jest przez osobę odpowiedzialną w diecezji za prewencję.
  • Szkolenia prowadzą odpowiednio przygotowane oraz kompetentne w dziedzinie ochrony dzieci osoby, które są delegowane przez diecezję do pełnienia takich zadań.
  • Osoby odpowiedzialne za prewencję w parafii poza wiedzą z pkt 1 i 2 powinny mieć także wiedzę na temat:
  • 6.1.budowania systemu prewencji zgodnego z wymogami Kościoła i ustaw państwowych (obecnie tzw. „Ustawa Kamilka” i Krajowy Plan Przeciwdziałania Przestępstwom Przeciwko Wolności Seksualnej
  • i Obyczajności na Szkodę Małoletnich na lata 2023-2026 oraz Wytyczne KEP, dokument prewencji KEP)
  • 6.2.podstawowych procedur prawnych (kanonicznych i przewidzianych przez Kodeks karny);
  • 6.3.czynników ryzyka i czynników ochronnych;
  • 6.4.funkcjonowania w środowisku lokalnym placówek pomocowych i procedur ustalonych dla danej parafii.
  • Za szkolenie tych osób odpowiada osoba odpowiedzialna za prewencję w danej diecezji. Na szkolenie zaprasza osoby posiadające kompetencje potwierdzone odpowiednim dokumentem.
  • Osoby odpowiedzialne za prewencję w danej parafii uczestniczą raz w roku
    w spotkaniu odpowiedzialnych za prewencję w danej diecezji. 
  • STANDARD 9
  • ZAPEWNIENIE JAKOŚCI I CIĄGŁOŚCI DZIAŁAŃ W ZAKRESIE PREWENCJI
  • Proboszcz parafii powołuje zespół ds. monitorowania i aktualizacji Standardów Ochrony Małoletnich, składający się z członków Rady Parafialnej oraz osób odpowiedzialnych za prewencję. ZespółmonitorujezmianywprawieidokonujeaktualizacjiStandardówOchronyMałoletnich nie rzadziej niż raz na dwa lata, a w sytuacji zmiany przepisów niezwłoczniepoichwejściuwżycie. Dokument zawierający standardy ochrony dzieci i osób bezbronnych w parafii aktualizowany jest co dwa lata.

Podobne wpisy